Τι είναι ο Ίκτερος και πως αντιμετωπίζεται
Ίκτερος είναι το κίτρινο χρώμα στο δέρμα και στους βλεννογόνους που γίνεται ευκολότερα αντιληπτό στο λευκό μέρος του ματιού. Ο ίκτερος εμφανίζεται όταν στο αίμα αυξηθεί πολύ μια ουσία, η χολερυθρίνη, που προέρχεται από τη διάσπαση της αιμοσφαιρίνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων όταν αυτά καταστρέφονται. Φυσιολογικά η χολερυθρίνη μεταφέρεται στο ήπαρ, όπου τροποποιείται και μέσω της χολής αποβάλλεται στο έντερο. Από εκεί, ένα μέρος αποβάλλεται από τον οργανισμό μέσω των κοπράνων και ένα άλλο μέρος επιστρέφει στην κυκλοφορία (επαναρροφάται) και ξαναγυρίζει στο ήπαρ.
Η χολερυθρίνη αυξάνεται, είτε όταν αυξάνεται η παραγωγή της, είτε όταν μειώνεται η αποβολή της. Έτσι, λοιπόν, ίκτερος μπορεί να εμφανιστεί όταν:
- Υπάρχει αυξημένη καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων (αιμολυτικές αναιμίες, όπως π.χ. όταν ένα άτομο με έλλειψη του ενζύμου G6PD φάει κουκιά)
- Υπάρχει βλάβη στο ήπαρ και δεν μπορεί να διαχειριστεί τη φυσιολογική χολερυθρίνη που φτάνει σε αυτό (π.χ. ηπατίτιδες)
- Υπάρχει απόφραξη στην οδό που ακολουθεί η χολή από το ήπαρ στο έντερο (π.χ. καρκίνος κεφαλής παγκρέατος)
- Υπάρχει αυξημένη επαναρρόφηση χολερυθρίνης από το έντερο
- Υπάρχει συνδυασμός των παραπάνω
Ο ίκτερος είναι σύμπτωμα πολλών παθήσεων που αφορούν στο αίμα, στο ήπαρ, στα χοληφόρα και στο πάγκρεας, οπότε απαιτείται λεπτομερές ιστορικό και εξετάσεις για να ανευρεθεί η αιτία. Όταν η χολερυθρίνη αυξηθεί πολύ, συνυπάρχει και κνησμός. Στα νεογέννητα, ο ίκτερος είναι πολύ συχνό σύμπτωμα. Ο «φυσιολογικός» ίκτερος των νεογέννητων εμφανίζεται την 3η με 4η μέρα από τη γέννηση και διαρκεί μέχρι την 7η με 14η μέρα της ζωής του νεογέννητου. Οφείλεται στην αυξημένη καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων του νεογνού μετά τη γέννησή του, στην ανωριμότητα του συκωτιού του να χειριστεί την περίσσεια της χολερυθρίνης και στην αυξημένη επαναρρόφηση της χολερυθρίνης από το έντερό του. Αν ο ίκτερος στο νεογέννητο επιμένει, επιδεινώνεται, εμφανιστεί νωρίτερα από την τρίτη μέρα ή συνοδεύεται από πυρετό, μπορεί να οφείλεται σε παθολογικές καταστάσεις, όπως η συγγενής ατρησία των χοληφόρων, η πυλωρική στένωση, ή κάποια σπάνια μεταβολικά νοσήματα. Με νεογνικό ίκτερο εκδηλώνεται και η ασυμβατότητα ομάδας αίματος (η μητέρα έχει ομάδα αίματος Ο και το μωρό Α ή Β) και κυρίως η ασυμβατότητα Rhesus (το μωρό είναι θετικό και η μητέρα είναι αρνητική ευαισθητοποιημένη στο παρελθόν, π.χ. από προηγούμενη εγκυμοσύνη με θετικό έμβρυο), η έλλειψη ενζύμου G6PD, κ.ά. Αν οι τιμές της χολερυθρίνης στο νεογέννητο αυξηθούν πολύ, μπορεί να εμφανιστεί πυρηνικός ίκτερος, μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από τη συγκέντρωση της χολερυθρίνης σε περιοχές του εγκεφάλου και την πρόκληση μη αναστρέψιμης εγκεφαλικής βλάβης.
Πώς αντιμετωπίζεται ο Ίκτερος
Επειδή ο ίκτερος είναι σύμπτωμα διαφόρων παθήσεων, η αντιμετώπισή του στηρίζεται στην αντιμετώπιση της αιτίας που τον προκάλεσε. Ιδιαίτερα όταν οφείλεται σε έλλειψη ενζύμου G6PD πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν αιμόλυση (π.χ. κουκιά, ναφθαλίνη, διάφορα φάρμακα). Σε πολλές περιπτώσεις συγγενών παθήσεων (π.χ. σύνδρομο Gilbert), ο ίκτερος φαίνεται να πυροδοτείται και από καταστάσεις όπως η κούραση, το στρες, η νηστεία, η αφυδάτωση, η κατανάλωση αλκοόλ, κ.ά., που προφανώς πρέπει να αποφεύγονται. Στην περίπτωση του «φυσιολογικού» νεογνικού ίκτερου βοηθά ο συχνός θηλασμός του μωρού και η παραμονή του σε ηλιόλουστο δωμάτιο. Αν η χολερυθρίνη είναι λίγο πιο αυξημένη, γίνεται φωτοθεραπεία με ειδικές λάμπες που βοηθούν στη διάσπασή της, ενώ αν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για πυρηνικό ίκτερο, γίνεται αφαιμαξομετάγγιση στο νεογνό, δηλαδή αντικαθίσταται μεγάλο μέρος του αίματός του από άλλο αίμα, με σκοπό να απομακρυνθεί η χολερυθρίνη. Κλείστε On line ραντεβού με την / τις ειδικότητες γιατρών σχετικές με το σύμπτωμα Παθολόγος, Γενικός Ιατρός, Παιδίατρος Για αναζήτηση γιατρών σε ειδικότητες σχετικές με το σύμπτωμα από το Vrisko.gr Παθολόγος, Γενικός Ιατρός, Παιδίατρος
