Τι είναι η Σχιζοφρένεια και πως αντιμετωπίζεται

Η σχιζοφρένεια είναι μια σχετικά συχνή, σοβαρή ψυχιατρική νόσος, ίσως η περισσότερο κοινωνικά στιγματισμένη από όλες τις ψυχιατρικές παθήσεις. Εμφανίζεται σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης και φαίνεται να υπήρχε από τα αρχαιότατα χρόνια. Η σχιζοφρένεια συνήθως πρωτοεκδηλώνεται σε μικρή ηλικία (συνήθως 15-35 ετών) και προσβάλλει περίπου το 1% του πληθυσμού, μοιρασμένη εξίσου σε άντρες και γυναίκες, μόνο που στις γυναίκες τείνει να εμφανίζεται γενικά λίγο αργότερα από τους άντρες. Δεν είναι κληρονομική ασθένεια, αλλά εμφανίζει σαφή κληρονομική προδιάθεση, άτομα δηλαδή με οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν τη νόσο.

Η αιτιολογία που προκαλεί τη σχιζοφρένεια δεν είναι γνωστή, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με διαταραχές νευροδιαβιβαστών που προκαλούν δυσλειτουργία σε διάφορα κυκλώματα του εγκεφάλου. Παρουσιάζει εξάρσεις (κρίσεις) και υφέσεις (μεσοδιαστήματα με ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα) που ποικίλλουν σημαντικά σε διάρκεια από ασθενή σε ασθενή. Η σχιζοφρένεια μπορεί να εκδηλωθεί με πάρα πολλές μορφές και αναφέρεται σαν «βασίλισσα των ψυχώσεων». Το βασικό χαρακτηριστικό των σχιζοφρενών ασθενών είναι η διαταραγμένη αντίληψη της πραγματικότητας, που αποδιοργανώνει εντελώς τη ζωή τους. Τα συνηθέστερα συμπτώματα στη σχιζοφρένεια είναι οι ψευδαισθήσεις και το παραλήρημα. Το παραλήρημα είναι μια εξωπραγματική πεποίθηση του ασθενούς, την οποία πιστεύει ακράδαντα και αδυνατεί να πειστεί ότι είναι λανθασμένη. Συνήθως είναι διωκτικού τύπου (π.χ. πιστεύει ότι τον κυνηγάνε απίθανα όντα που θέλουν να του κάνουν κακό), αλλά μπορεί να παίρνει διάφορες μορφές, όπως ιδέες μεγαλείου, ιδέες θρησκευτικές, ιδέες αναφοράς και συσχέτισης (νομίζει ότι όλοι ασχολούνται με εκείνον), ιδέες ζηλοτυπικές ή ερωτικές, ιδέες ενοχής – αυτομομφής, ιδέες επικείμενων κακών, κ.ά. Το παραλήρημα του σχιζοφρενικού ασθενούς μπορεί να είναι σταθερό ή να παρουσιάζει αλλαγές στις διάφορες φάσεις της νόσου. Οι ψευδαισθήσεις είναι αισθητηριακές αντιλήψεις που δημιουργούνται χωρίς να υπάρχει κανένα ερέθισμα. Οι πιο συχνές και χαρακτηριστικές είναι οι ακουστικές ψευδαισθήσεις (δηλαδή ο ασθενής ακούει φωνές ή ήχους ενώ δεν υπάρχουν, ακόμα και σε ένα απόλυτα ήσυχο περιβάλλον). Άλλα είδη ψευδαισθήσεων είναι οι οπτικές, οι γευστικές, οι οσφρητικές, οι απτικές, οι κιναισθητικές (έχουν να κάνουν με την αντίληψη του σώματος, π.χ. κάτι κινείται μέσα μου, μεγαλώνουν τα αυτιά μου, κ.ά.) και οι μικτές, όπου τα παραπάνω είδη συνδυάζονται. Συνήθως παραλήρημα και ψευδαισθήσεις συνυπάρχουν και αλληλοσυνδέονται, για παράδειγμα κάποιος μπορεί να πιστεύει ότι προσπαθούν να του κάνουν κακό, να βλέπει κάποιον με ένα μαχαίρι να του επιτίθεται, να αισθάνεται τον πόνο της μαχαιριάς και να βλέπει και το αίμα που τρέχει, ενώ φυσικά τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. Άλλες συχνές εκδηλώσεις στη σχιζοφρένεια είναι:

• Ασυνάρτητη ομιλία
• Διαταραχές στη συμπεριφορά
• Κοινωνική απόσυρση – παραμέληση ατομικής υγιεινής
• Διαταραχές ψυχοκινητικότητας (π.χ. κάθεται σε ένα κρεβάτι και κινείται μπρος-πίσω, σε ακραίες καταστάσεις μπορεί να μείνει για πολλές μέρες ή και μήνες ακίνητος, ή σε πολύ άβολες θέσεις, ή αντίθετα να είναι έντονα διεγερτικός)
• Συναισθηματική επιπέδωση ή απροσφορότητα (αδυναμία να νιώσει χαρά, λύπη σε ανάλογα γεγονότα ή αντίθετες αντιδράσεις, π.χ. να αντιδρά με εκδηλώσεις χαράς στον θάνατο αγαπημένου προσώπου
• Πλήρης αποδιοργάνωση της σκέψης, της ζωής, της συμπεριφοράς

Πώς αντιμετωπίζεται η Σχιζοφρένεια

Η θεραπεία της σχιζοφρένειας περιλαμβάνει:

• Φάρμακα (αντιψυχωσικά – νευροληπτικά, αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά, κ.ά.)
• Ψυχοθεραπεία
• Εργασιοθεραπεία και εκμάθηση επαγγελματικών δεξιοτήτων
• Φυσικοθεραπεία

Γενικά, η θεραπεία διακρίνεται στη θεραπεία κατά τις κρίσεις και τη θεραπεία στις περιόδους ύφεσης. Είναι πολύ σημαντικό να μην διακόπτει ο ασθενής τη θεραπεία του όταν είναι καλά, γιατί η αγωγή που χορηγείται στα μεσοδιαστήματα των κρίσεων είναι προφυλακτική και μειώνει σημαντικά τη συχνότητα και την ένταση των κρίσεων. Επειδή η θεραπεία δεν είναι αιτιολογική, αλλά συμπτωματική, μόλις διακοπεί, μπορεί να ξαναεμφανιστούν τα συμπτώματα. Ο ασθενής με σχιζοφρένεια χρειάζεται να νοσηλεύεται συχνά σε ψυχιατρικές κλινικές, κυρίως κατά τη διάρκεια κρίσεων της νόσου. Ωστόσο, η σύγχρονη ψυχιατρική τονίζει ότι αυτές οι νοσηλείες θα πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο σύντομες και ο ασθενής να επανέρχεται στην κοινωνία και να δέχεται ερεθίσματα για να διατηρεί τη λειτουργικότητά του. Παλιότερα, με την τάση εγκλεισμού σε ψυχιατρικά ιδρύματα-άσυλα, οι σχιζοφρενείς ασθενείς, στερούνταν ερεθισμάτων και έχαναν οποιαδήποτε λειτουργικότητα στα πλαίσια του ιδρυματισμού. Σήμερα, γίνεται προσπάθεια, ώστε ακόμα και οι ασθενείς με τις σοβαρότερες μορφές σχιζοφρένειας, να μένουν μέσα στο κοινωνικό σύνολο σε υποστηρικτικές δομές (π.χ. ξενώνες) με επίβλεψη, αλλά χωρίς εγκλεισμό. Η σχιζοφρένεια χωρίς θεραπεία έχει κακή πρόγνωση και οδηγεί συνήθως σε πλήρη απώλεια της λειτουργικότητας του ασθενούς. Με έγκαιρη διάγνωση και έναρξη αγωγής, η πρόγνωση σε πολλές περιπτώσεις είναι αρκετά καλή και οι ασθενείς μπορούν να ζουν κανονικά ή σχεδόν κανονικά. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις ασθενών που έχουν ξεκινήσει νωρίς την αγωγή, μπορούν να ζουν χωρίς ανάγκη επίβλεψης, να δουλεύουν, να κάνουν οικογένεια και να εμφανίζουν λιγότερο συχνά και ηπιότερες υποτροπές, με μειωμένη συχνότητα νοσηλειών. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη θετική πρόγνωση της σχιζοφρένειας έχει το υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, η έγκαιρη έναρξη της αγωγής και η αναγνώριση των υποτροπών. Επίσης σημαντικό είναι να αντιμετωπιστεί ο κοινωνικός στιγματισμός του σχιζοφρενούς και να γίνει αντιληπτό ότι πρόκειται για έναν ασθενή όπως όλοι οι άλλοι ασθενείς. Κλείστε On line ραντεβού με την / τις ειδικότητες γιατρών σχετικές με το σύμπτωμα Ψυχίατρος Για αναζήτηση γιατρών σε ειδικότητες σχετικές με το σύμπτωμα από το Vrisko.gr   Ψυχίατρος