Τι είναι οι Αιματολογικές εξετάσεις και τι αντιμετωπίζουν
Οι εξετάσεις αίματος αφορούν στη μέτρηση διαφόρων συστατικών σε δείγμα αίματος. Οι εξετάσεις αυτές είναι πάρα πολλές και ζητούνται ανάλογα με το πρόβλημα του κάθε ατόμου. Γενικά διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, όπως: Α. Γενική εξέταση αίματος – Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών (ΤΚΕ) – Έλεγχος πήξης αίματος Η Γενική εξέταση αίματος είναι από τις βασικότερες εξετάσεις καθώς δίνει πληροφορίες για την γενικότερη κατάσταση του οργανισμού, αλλά και συγκεκριμένα για την κατάσταση του μυελού των οστών. Περιλαμβάνει αναλύσεις που αφορούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια.
- Τα ερυθρά αιμοσφαίρια (RBC) και οι δείκτες που τα αφορούν (αιματοκρίτης, αιμοσφαιρίνη, δικτυοερυθροκύτταρα –ΔΕΚ-, μέσος όγκος ερυθρών –MCV-, μέση περιεκτικότητα αιμοσφαιρίνης –MCHC-, μέση περιεκτικότητα αιμοσφαιρίνης κατ’ όγκο –MCHC-, εύρος κατανομής ερυθρών –RDW-), επηρεάζονται γενικά σε αναιμίες και πολλές άλλες καταστάσεις. Στην περίπτωση αναιμίας οι περισσότερες από τις τιμές αυτές είναι μειωμένες και σε συνδυασμό, οι μετρήσεις δίνουν πληροφορίες για το είδος της αναιμίας.
- Τα λευκά αιμοσφαίρια και οι κατηγορίες τους (ουδετερόφιλα ή πολυμορφοπύρηνα, λεμφοκύτταρα, μονοπύρηνα, ηωσινόφιλα, βασεόφιλα) δίνουν πληροφορίες για την παρουσία κάποιας λοίμωξης και το είδος της, για αλλεργίες αλλά και πολλές άλλες καταστάσεις όπως οι λευχαιμίες και τα λεμφώματα.
- Τα αιμοπετάλια δίνουν πληροφορίες για την πήξη του αίματος, αλλά και για παθήσεις που σχετίζονται με διαταραχές τους, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αποτελούν γενικό δείκτη φλεγμονής, υποδηλώνουν δηλαδή ότι κάποιο πρόβλημα υπάρχει στη λειτουργία του οργανισμού.
- Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών όταν είναι αυξημένη, αποτελεί μη ειδικό δείκτη παρουσίας νόσου που πρέπει να διερευνηθεί και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την παρακολούθηση της εξέλιξης της θεραπείας κάποιας νόσου.
- Ο έλεγχος πήξης (χρόνοι προθρομβίνης, μερικής θρομβοπλαστίνης, INR, ινωδογόνο, παράγοντες πήξης, κ.ά.) δίνει πληροφορίες για την κατάσταση πήξης και μεταξύ άλλων είναι απαραίτητη στην παρακολούθηση ασθενών που παίρνουν αντιπηκτική αγωγή.
Β. Βιοχημικές εξετάσεις αίματος Αφορούν τον προσδιορισμό διαφόρων ουσιών που περιέχονται στο αίμα, που γίνεται με βιοχημικές μεθόδους. Οι συνηθέστερες εξετάσεις είναι:
- Το σάκχαρο (γλυκόζη), που χρησιμεύει κυρίως στη διάγνωση και στην παρακολούθηση του σακχαρώδους διαβήτη.
- Η ουρία και η κρεατινίνη, που δίνουν πληροφορίες για τη λειτουργία των νεφρών.
- Το ουρικό οξύ, που επηρεάζεται σε νεφρικές παθήσεις, αλλά και στην ουρική αρθρίτιδα.
- Τα λευκώματα ή πρωτεΐνες του αίματος, που σχετίζονται με τη λειτουργία του ήπατος, των νεφρών, με αυτοάνοσα νοσήματα, εντεροπάθειες, κακή διατροφή, αφυδάτωση, και άλλες καταστάσεις.
- Οι τρανσαμινάσες (SGOT ή AST και SGPT ή ALT), που είναι δείκτες της λειτουργίας του ήπατος.
- Οι φωσφατάσες (όξινη και αλκαλική), που σχετίζονται με παθήσεις του ήπατος και των οστών.
- Η χολερυθρίνη που σχετίζεται με παθήσεις του ήπατος και με κάποιες αναιμίες. Η αύξησή της προκαλεί τον ίκτερο.
- Η γ-GT (γ-γλουταμυλοτρανσφεράση), που όταν είναι αυξημένη συνηγορεί για κάποιο πρόβλημα στο ήπαρ.
- Η LDH (γαλακτική αφυδρογονάση), που επηρεάζεται σε παθήσεις μυών, ήπατος αλλά και του μυοκαρδίου.
- Η CPK (κρεατινική κινάση), που σχετίζεται με μυϊκές παθήσεις αλλά και παθήσεις του μυοκαρδίου.
- Τα λιπίδια του αίματος, που περιλαμβάνουν την «καλή» χοληστερόλη-HDL, την «κακή» χοληστερόλη –LDL, τα τριγλυκερίδια, τις λιποπρωτεΐνες και τις απολιποπρωτεΐνες, που οι διαταραχές τους αποτελούν παράγοντα κινδύνου για πολλές παθήσεις, όπως η αθηροσκλήρωση.
- Τα παγκρεατικά ένζυμα (αμυλάση, λιπάση), για την εκτίμηση της παγκρεατικής λειτουργίας.
- Οι ηλεκτρολύτες (Νάτριο, Κάλιο, Ασβέστιο, Μαγνήσιο, Φωσφόρος, Χλώριο), που σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις δίνουν πληροφορίες για τη συνολική λειτουργία του οργανισμού.
- Ο σίδηρος, η φεριτίνη, η τρανσφερίνη, η σιδηροδεσμευτική ικανότητα ορού, που βοηθούν στην εκτίμηση των αποθεμάτων σιδήρου και τη διάγνωση της σιδηροπενίας.
Γ. Ορμονικές εξετάσεις Αφορούν σε μετρήσεις ορμονών, και χρησιμεύουν στον έλεγχο ενδοκρινών αδένων και παθήσεων που σχετίζονται με αυτούς. Είναι χρήσιμες για τον έλεγχο του θυρεοειδούς, του σακχαρώδους διαβήτη, της οστεοπόρωσης, των διαταραχών ανάπτυξης, των παθήσεων των επινεφριδίων, των προβλημάτων αναπαραγωγής, κ.ά. Δ. Ανοσολογικές εξετάσεις Με αυτές ελέγχεται η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η παρουσία ανοσίας μετά από εμβολιασμό ή νόσηση, η παρουσία διαφόρων λοιμώξεων και η πορεία τους, ενώ επίσης βοηθούν στη διάγνωση αυτοάνοσων νοσημάτων. Ανιχνεύουν συγκεκριμένα αντισώματα και αντιγόνα. Ε. Μοριακές εξετάσεις Αφορούν στον έλεγχο του DNA. Χρησιμεύουν στον εντοπισμό γονιδίων και μεταλλάξεων που σχετίζονται με συγκεκριμένα νοσήματα. Είναι πολύ σημαντικές στον προγεννητικό έλεγχο, στην πρόληψη γενετικών νοσημάτων και στην αναζήτηση πατρότητας. Στ. Δείκτες νεοπλασίας Είναι ουσίες που παράγονται σε μεγάλες ποσότητες από καρκινικά κύτταρα και βοηθούν στην πρώιμη διάγνωση κακοηθειών αλλά και στην παρακολούθηση της θεραπείας και των υποτροπών τους. Ζ. Τοξικολογικές εξετάσεις Μετρούν τις συγκεντρώσεις τοξικών ουσιών σε περίπτωση δηλητηρίασης, αλλά και φαρμάκων ώστε να ρυθμίζεται η δόση και να μην κινδυνεύει ο ασθενής.
Τι αντιμετωπίζουν οι Αιματολογικές εξετάσεις
Κάποιες αιματολογικές εξετάσεις πρέπει να γίνονται στα πλαίσια του ετήσιου προληπτικού ελέγχου σε όλους τους ανθρώπους. Το είδος των προληπτικών εξετάσεων διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Άτομα με συγκεκριμένα προβλήματα υγείας ή με οικογενειακό ιστορικό σοβαρών παθήσεων, θα πρέπει να κάνουν συχνότερα εξετάσεις, συνήθως περισσότερες, πιο ειδικές και νωρίτερα σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Αν οι προληπτικές αιματολογικές εξετάσεις αποκαλύψουν κάποιο πρόβλημα, θα χρειαστεί συνήθως να γίνουν περισσότερες εξετάσεις στα πλαίσια της διερεύνησής του. Σε κάθε περίπτωση ο γιατρός είναι εκείνος που θα καθοδηγήσει τον ασθενή στο είδος των εξετάσεων που θα πρέπει να κάνει. Κλείστε On line ραντεβού με την / τις ειδικότητες γιατρών σχετικές με το σύμπτωμα Παθολόγος , Μικροβιολόγος, Αιματολόγος Για αναζήτηση γιατρών σε ειδικότητες σχετικές με το σύμπτωμα από το Vrisko.gr Παθολόγος, Μικροβιολόγος, Αιματολόγος