Οστεοπόρωση και κατάγματα της σπονδυλικής στήλης
Η οστεοπόρωση, όπως όλοι λίγο-πολύ γνωρίζουν, είναι μια πάθηση που απασχολεί κυρίως τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Περιγράφοντάς την με απλά λόγια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι προκαλεί «εξασθένιση» των οστών. Αυτή η εξασθένιση οφείλεται στον συνδυασμό της μειωμένης απορρόφησης του ασβεστίου από τα οστά και ταυτόχρονα στην αυξημένη απώλεια οστικής μάζας. Έτσι, τα οστά χάνουν σημαντικό ποσοστό της πυκνότητας τους, γίνονται πιο αδύναμα και πιο επιρρεπή σε κατάγματα, χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερα μεγάλη βία.
Τέτοια κατάγματα, τα λεγόμενα «οστεοπορωτικά», εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στο ισχίο, στον καρπό και στα σώματα των σπονδύλων. Τα σπονδυλικά κατάγματα, έχουν αρκετές ιδιαιτερότητες, καθώς μπορεί να συμβούν και χωρίς να έχει προϋπάρξει κάκωση (πχ. πτώση) και να εκδηλωθούν με πόνο που εμφανίζεται ξαφνικά στην πλάτη, ύστερα από ένα απλό σκύψιμο για παράδειγμα. Έτσι, μπορούν να μην διαγνωσθούν έγκαιρα και σωστά, και να εξηγηθεί ο πόνος σαν μια συνηθισμένη και τυπική οσφυαλγία. Όμως ο πόνος του κατάγματος είναι επίμονος, και ο ασθενής θα απευθυνθεί αργά η γρήγορα στον ειδικό, ο οποίος θα βάλει και τη σωστή διάγνωση. Ο σπόνδυλος που έχει «σπάσει», χάνει το φυσιολογικό του ύψος, και παραμορφώνεται το σχήμα του, δηλαδή συμπιέζεται.
(Αριστερά: σπόνδυλοι με φυσιολογικό σχήμα και μέγεθος. Δεξιά: σφηνοειδής παραμόρφωση του σπονδύλου λόγω οστεοπορωτικού κατάγματος)
Πως αντιμετωπίζονται όμως τα κατάγματα αυτά; Η θεραπεία τους μπορεί να είναι συντηρητική, ή χειρουργική. Ο τρόπος αντιμετώπισης εξαρτάται από αρκετές παραμέτρους, όπως η θέση του κατάγματος, ο τύπος του, ο βαθμός της παραμόρφωσης του σπονδύλου, καθώς και από την γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Η συντηρητική αντιμετώπιση απαιτεί συνήθως την χρήση ενός κηδεμόνα (νάρθηκα) κορμού, μια αρκετά ενισχυμένη «ζώνη», που θα αποτρέψει την κάμψη της σπονδυλικής στήλης, προσφέροντας μια σχετική σταθερότητα στην περιοχή. Ο ασθενής θα φορά τον κηδεμόνα, μέχρι να «κολλήσει» το κάταγμα, κάτι που μπορεί να χρειαστεί 3 μήνες, ή και περισσότερο. Παράλληλα θα πρέπει να παρακολουθείται από τον ειδικό Ιατρό σε τακτά χρονικά διαστήματα, για να εκτιμάται η πρόοδος της θεραπείας. Η συντηρητική θεραπεία, επιλέγεται για τα πιο «απλά» κατάγματα, και για τις περιπτώσεις που η κατάσταση του ασθενούς δεν επιτρέπει ένα χειρουργείο.
Η χειρουργική αντιμετώπιση των καταγμάτων αυτών, τα τελευταία χρόνια έχει να επιδείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα, λόγω της εφαρμογής μιας νέας τεχνικής, της κυφοπλαστικής. Πρόκειται για μια «κλειστή» εγχείρηση, ελάχιστης επεμβατικότητας, κατά την οποία μέσα από δυο μικρές τρύπες στο δέρμα (τομές μικρότερες από ένα εκατοστό), και με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων, τοποθετείται ένα ιατρικό συνθετικό «τσιμέντο» στον σπόνδυλο. Έτσι, ο σπόνδυλος αποκτά και πάλι σε πολύ μεγάλο ποσοστό το αρχικό του μέγεθος και σχήμα και ενισχύεται. Ο ασθενής ανακουφίζεται άμεσα από τους πόνους, και μπορεί να σηκωθεί και να περπατήσει λίγες ώρες μετά το χειρουργείο, ενώ την επόμενη ημέρα επιστρέφει στο σπίτι του. Η κυφοπλαστική, είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία και στις περιπτώσεις της καθυστερημένης διάγνωσης, όπως επίσης και εκεί που η συντηρητική θεραπεία δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
(Τα στάδια της κυφοπλαστικής. Αρχικά ο σπόνδυλος έχει συμπιεστεί και χάσει ύψος. Τελικά επιτυγχάνεται αποκατάσταση του ύψους, ενώ το τσιμέντο θα ενισχύσει τον οστεοπορωτικό σπόνδυλο)
Δεν πρόκειται λοιπόν για την «κλασσική» επέμβαση στην σπονδυλική στήλη, που μπορεί να προκαλεί στην ιδέα της δισταγμό και φόβο. Όμως η κυφοπλαστική, παρά το γεγονός ότι είναι μια εξαιρετική λύση στη φαρέτρα του εξειδικευμένου Ορθοπαιδικού, δεν είναι «πανάκεια». Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν έχει ένδειξη, και η αντιμετώπιση θα πρέπει να γίνει με άλλη χειρουργική μέθοδο, όπως για παράδειγμα με σπονδυλοδεσία. Η χειρουργική αντιμετώπιση των οστεοπορωτικών καταγμάτων, είναι ιδιαίτερα απαιτητική για τον ειδικό, καθώς έχει απέναντί του οστά εύθραυστα, που κατά συνέπεια χρήζουν πολύ καλή γνώση τροποποιημένων και προσαρμοσμένων χειρουργικών τεχνικών. Και φυσικά, θα πρέπει να συνδυάζεται και η κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία για την οστεοπόρωση, με σκοπό τη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης ενός οστεοπορωτικού κατάγματος.
Του Αθανασίου Αγγελόπουλου M.D, Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Αναζητήστε στο vrisko.gr Ορθοπαιδικούς