Διατροφή στην εφηβεία!

Ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος, δρ. Κωνσταντίνος Ζήρος, σου μιλάει για το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της διατροφής στην εφηβεία και ποιες πρέπει να είναι οι διατροφικές συνήθειες των εφήβων.

Η εφηβεία είναι η χρονική περίοδος της μετάβασης από την παιδική στην ενήλικη ζωή του ανθρώπου. Είναι η δεύτερη φάση, μετά τη βρεφική ηλικία, κατά την οποία ο ρυθμός ανάπτυξης είναι τόσο γρήγορος και έντονος. Χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές στη σύσταση του σώματος, φυσικές, βιοχημικές-ορμονικές και συναισθηματικές μεταβολές καθώς και με την αύξηση βάρους και ύψους.

Η διατροφή στην εφηβική ηλικία πρέπει να καλύπτει τις αυξημένες ανάγκες του έφηβου, που προκύπτουν από τον εξαιρετικά γρήγορο ρυθμό ανάπτυξής του. Οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά διαφοροποιούνται ανάμεσα στα δύο φύλα, και αυτό οφείλεται κυρίως στις ιδιαίτερες για κάθε φύλο αλλαγές που παρατηρούνται στο μέγεθος του σώματος. Η περίοδος της ραγδαίας ανάπτυξης διαρκεί 2,5 με 3 χρόνια. Έτσι, οι μεγαλύτερες διατροφικές ανάγκες είναι μεταξύ 10-13 ετών για τα κορίτσια και 12-15 έτη για τα αγόρια.

Κάποιοι από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διατροφή του έφηβου είναι οι διαιτητικές συνήθειες των γονιών, η διαφήμιση, τα σωματικά πρότυπα (τα οποία προωθούνται κυρίως από την βιομηχανία ρούχων, τα περιοδικά μόδας κα), η γεύση, η εμφάνιση των τροφίμων καθώς και η ευκολία παρασκευής των γευμάτων.

Η διατροφή του έφηβου συχνά παρουσιάζει έλλειψη θρεπτικών συστατικών ενώ η θερμιδική πρόσληψη μέσω της διατροφής είναι αρκετά μεγάλη. Το θετικό ισοζύγιο που δημιουργείται έχει ως συνέπεια την αύξηση βάρους επομένως και την εμφάνιση της υπερβαρίας ή παχυσαρκίας. Η μέθοδος που προτείνεται από όλους τους Διεθνείς Οργανισμούς Υγείας για τη ρύθμιση του βάρους στα παιδιά και στους έφηβους  είναι η συμπεριφορική προσέγγιση. Στη μέθοδο αυτή άμεσος στόχος είναι η υιοθέτηση σωστών συμπεριφορών σε θέματα διατροφής και σωματικής δραστηριότητας και αλλαγή των λανθασμένων που προκάλεσαν την αύξηση βάρους.

Ο σωστός καταμερισμός της τροφής σε μικρά και συχνά γεύματα βοηθά στον καλύτερο έλεγχο του σωματικού βάρους. Αυτό συμβαίνει γιατί αποφεύγεται η υπερβολική πρόσληψη τροφής που συνήθως ακολουθείται όταν μένουμε νηστικοί πάνω από 4-5 ώρες. Ο οργανισμός μας, λόγω της απουσίας τροφής μειώνει  τις καύσεις του (μεταβολισμό) και επίσης το επόμενο γεύμα ξεκινάει με έντονη πείνα που οδηγεί σε ανεξέλεγκτη πρόσληψη τροφής.

Τα σνακ παρέχουν περίπου το 40% των θερμίδων της εφηβικής διατροφής. Για το λόγο αυτό πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα αυτών των μικρο-γευμάτων καθώς επηρεάζεται άμεσα το σωματικό βάρος των εφήβων από τις επιλογές τους. Το τοστ ολικής αλέσεως (με γαλοπούλα ή σολομό, τυρί και λαχανικά) καθώς και τα φρούτα εποχής ή τα λαχανικά, το κουλούρι με σουσάμι, τα αποξηραμένα φρούτα και οι ξηροί καρποί αποτελούν κάποιες ιδανικές λύσεις για σνακ.

Συνδυαστικά με τη διατροφική συμπεριφορά που θα αποκτήσει ο έφηβος, η φυσική δραστηριότητα έχει πολλά οφέλη στη ρύθμιση βάρους και στη γενικότερη υγεία του ατόμου. Όσοι γυμνάζονται ή έστω έχουν μια μικρή φυσική δραστηριότητα στην καθημερινότητά τους είναι σαφώς πιο ωφελημένοι από τα σωματικά αδρανή άτομα καθώς εμφανίζουν λιγότερα συμπτώματα χρόνιων παθήσεων, αισθάνονται καλύτερα και εμφανίζουν καλύτερη κατάσταση θρέψης.