Κατανομή δαπανών κεντρικής θέρμανσης: Μια... πονεμένη ιστορία!
Ο μηχανολόγος μηχανικός Κωνσταντίνος Χερουβείμ σου παραθέτει αναλυτικά τι ακριβώς ισχύει σχετικά με την κατανομή των δαπανών στην κεντρική θέρμανση και ποια είναι τα σφάλματα που συνήθως γίνονται στην εφαρμογή της!
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα ένα από τα βασικότερα θέματα που απασχολεί όλους τους χρήστες κεντρικής θέρμανσης στις πολυκατοικίες είναι αυτό της κατανομής των δαπανών κεντρικής θέρμανσης. Δεν είναι λίγες οι πολυκατοικίες σήμερα στις οποίες δεν κατανέμονται σωστά οι δαπάνες πετρελαίου ή φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα κάποιοι να αδικούνται, και να αδικούνται συστηματικά!
Το πρόβλημα μη δίκαιης κατανομής παρουσιάζεται συνήθως στις πολυκατοικίες που έχουν κεντρική θέρμανση με αυτονομία ανά διαμέρισμα. Και εδώ να εξηγήσουμε ότι ως δίκαιη εννοούμε (ίσως εσφαλμένα αλλά χωρίς άλλη επιλογή) τη μη σύννομη κατανομή. Στα αυτόνομα - μονοσωλήνια συστήματα, κάθε διαμέρισμα διαθέτει το δικό του ωρομετρητή ο οποίος μετρά τις ώρες που επιβαρύνει το συγκεκριμένο διαμέρισμα την εγκατάσταση κεντρικής θέρμανσης. Κάθε φορά που πρέπει να πληρωθεί το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο, ο διαχειριστής μετρά τις ώρες κατανάλωσης όλων των διαμερισμάτων, τον όγκο του καυσίμου που καταναλώθηκε και αυτά τα ποσά τα μετατρέπει σε ποσοστά δαπανών ανά διαμέρισμα.
Πώς όμως γίνεται αυτή η μετατροπή; Γίνεται πάντα με δίκαιο τρόπο; Δυστυχώς, η απάντηση δεν είναι θετική! Πολλές φορές είτε από άγνοια είτε από δόλο ακόμα, η κατανομή δεν πραγματοποιείται με δίκαιο τρόπο.
Η νομοθεσία έχει μεριμνήσει για τον τρόπο που πρέπει να καταμερίζονται οι δαπάνες σε κάθε διαμέρισμα. Συγκεκριμένα, υπάρχει το Προεδρικό Διάταγμα του 1985, βάσει του οποίου πρέπει να λαμβάνει χώρα η κατανομή. Το διάταγμα αυτό είναι σαφώς χρονικά αλλά κυρίως τεχνολογικά ξεπερασμένο, ωστόσο είναι ο μόνος νόμιμος τρόπος κατανομής και αυτός ο τρόπος αποτελεί ή πρέπει να αποτελεί τον κανόνα.
Βασικό στοιχείο της ισχύουσας νομοθεσίας είναι ότι όλα τα διαμερίσματα, είτε ανάβουν τη θέρμανση είτε όχι, είναι υποχρεωμένα να καταβάλλουν ένα πάγιο ποσό. Και αναρωτιέται κανείς... Γιατί πρέπει να πληρώνουν τα διαμερίσματα που δεν ανάβουν τη θέρμανση ποτέ; Η απάντηση είναι απλή. πρέπει να πληρώνει γιατί όταν δεν ανάβει ένας τη θέρμανση του διαμερίσματός του, τότε όλα τα όμορα διαμερίσματα χρειάζεται να καταναλώσουν περισσότερο καύσιμο για να αποκτήσουν τη δέουσα θερμική άνεση.
Αρκετές είναι οι συνήθεις, αλλά κατά τα λοιπά λανθασμένες, πρακτικές που εφαρμόζονται στις πολυκατοικίες, οι οποίες καθιστούν την κατανομή μη δίκαιη και μη σύννομη. Αυτές θα προσπαθήσουμε να τις περιγράψουμε παρακάτω:
1ο σφάλμα: Δε λαμβάνουν καθόλου υπόψη το πάγιο ποσοστό κατά την κατανομή των δαπανών. Έτσι, ακολουθείται από τους ιδιοκτήτες μία τακτική πλήρους αναλογίας μεταξύ των ωρών κατανάλωσης και του όγκου καυσίμου που καταναλώθηκε. Ο τρόπος αυτός είναι πλήρως λανθασμένος και μη σύννομος. Δεν είναι δυνατόν μία ώρα κατανάλωσης να έχει την ίδια "αξία" για όλα τα διαμερίσματα μιας πολυκατοικίας, ακόμα και αν αυτά είναι πανομοιότυπα οροφοδιαμερίσματα. Με τον εσφαλμένο αυτό τρόπο κατανομής δέ, επωφελούνται όσοι δεν ανάβουν τη θέρμανση του διαμερίσματός τους εις βάρος όσων την ανάβουν. Μάλιστα, αδικούνται περισσότερο όσοι λειτουργούν τη θέρμανση για πολλές ώρες εν συγκρίσει των υπολοίπων. Συχνό φαινόμενο, κυρίως όταν οι πολυκατοικίες είναι οικογενειακές.
2ο σφάλμα: Ύπαρξη θερμοδοχείων (boiler) τριπλής ενέργειας. Πρόκειται για θερμοδοχεία που βρίσκονται συνήθως ενσωματωμένα στους ηλιακούς τριπλής ενέργειας ή ακόμα και σε ηλεκτρικούς θερμοσίφωνες διπλής ενέργειας στα πατάρια των διαμερισμάτων. Και εδώ έρχεται να δικαιολογηθεί η φράση που χρησιμοποιήθηκε παραπάνω περί ξεπερασμένης τεχνολογικά νομοθεσίας. Και αυτό γιατί ενώ τα παραπάνω θερμοδοχεία όταν τοποθετούνται σωστά αποτελούν ένα καλό μέτρο εξοικονόμησης ενέργειας για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ), ωστόσο δεν έχουν προβλεφθεί στη νομοθεσία του 1985. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται λανθασμένα και να καθίσταται άδικη η κατανομή δαπανών του καυσίμου θέρμανσης, όταν υπάρχουν τέτοια θερμοδοχεία. Δεν μπορούμε το ποσοστό του καυσίμου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ΖΝΧ να διαμοιράζεται με τη λογική του παγίου, που αναγράφηκε παραπάνω στην περίπτωση της θέρμανσης. Για την αντιμετώπιση και την ελαχιστοποίηση των αδικιών που προκύπτουν από τη χρήση των θερμοδοχείων υπάρχει Πρόταση Νόμου από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (ΤΕΕ), ωστόσο όμως δεν έχει γίνει ακόμα νόμος του Κράτους και -επομένως- δε νομιμοποιούμαστε να τη χρησιμοποιούμε.
3ο σφάλμα: Αλλαγή αρχιτεκτονικών διαρρυθμίσεων των διαμερισμάτων, προσθήκη κλειστών χώρων όπως ημιυπαίθριοι και αυθαίρετοι χώροι που έχουν νομιμοποιηθεί ή τακτοποιηθεί με τους πρόσφατους σχετικούς νόμους, χωρίς να έχει τροποποιηθεί η μελέτη. Όπως είναι ευνόητο, η αλλαγή των αρχιτεκτονικών επιφέρουν αλλαγή των θερμικών απωλειών των διαμερισμάτων, με άμεση συνέπεια την αλλαγή των ποσοστών κατανομής δαπανών κεντρικής θέρμανσης.
4ο σφάλμα: Αλλαγές στη θερμομόνωση των ιδιοκτησιών, είτε κάνοντας θερμομόνωση της πλάκας οροφής, είτε θερμοπρόσοψη ή ακόμα και αλλαγή των κουφωμάτων. Οι συγκεκριμένες εργασίες μεταβάλλουν τις θερμικές απώλειες των ιδιοκτησιών και θα πρέπει να ακολουθεί πάντα η τροποποίηση της μελέτης κατανομής δαπανών κεντρικής θέρμανσης με μέριμνα του ιδιοκτήτη που εκτέλεσε αυτές τις εργασίες.
5ο σφάλμα: Τελειώνοντας, μία λεπτομέρεια που δεν πρέπει να ξεχνάμε και που πολλές φορές δημιουργεί αδικίες στην κατανομή δαπανών είναι ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η κατανομή γίνεται βάσει των θερμικών απωλειών των ιδιοκτησιών και όχι βάσει της ισχύος (μέγεθος) των θερμαντικών σωμάτων. Εδώ μπορεί να γίνει εύκολα λάθος και να αδικηθούν κάποιοι ιδιοκτήτες. Προς τούτο, για να εκπονηθεί μελέτη κατανομής δαπανών πρέπει πρώτα να υπολογιστούν οι θερμικές απώλειες των ιδιοκτησιών. Βέβαια, και η ισχύς των σωμάτων υπολογίζεται από τις θερμικές απώλειες. Όμως, είναι λάθος αντί των απωλειών να λαμβάνουμε υπόψη στις μελέτες την ισχύ των θερμαντικών σωμάτων, γιατί εδώ υπεισέρχονται σφάλματα σημαντικά, όπως : ι) δεν μας εγγυάται κανένας ότι τα σώματα τοποθετήθηκαν βάσει μελέτης μηχανολόγου, ιι) ακόμα και να έγινε κάτι τέτοιο, ειδικά στα αυτόνομα συστήματα θέρμανσης (μονοσωλήνια όδευση) λαμβάνονται υπόψη συντελεστές διόρθωσης που αυξάνουν σημαντικά το μέγεθος του σώματος σε σχέση με το μέγεθος αν ήταν δισωλήνια όδευση. Γι' αυτούς τους λόγους, η μελέτη θερμικών απωλειών θα πρέπει να προηγείται πάντα της μελέτης κατανομής δαπανών κεντρικής θέρμανσης. Ωστόσο, πολλές μελέτες έχουν στηριχτεί εσφαλμένα στο μέγεθος των σωμάτων και όχι στις θερμικές απώλειες. Εύκολη λύση για το μελετητή, που όμως δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να ακολουθείται.
Εν κατακλείδι, ο τρόπος κατανομής δαπανών κεντρικής θέρμανσης είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα στις πολυκατοικίες, και μόνο ως τέτοιο θα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε. Και ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης είναι η εκπόνηση μελέτης από μηχανολόγο μηχανικό, ο οποίος θα λάβει όλες εκείνες τις παραμέτρους που πρέπει προκειμένου η κατανομή να γίνει με τον πλέον σύννομο τρόπο.
