Στυτική δυσλειτουργία και κρουστικά κύματα
Ο χειρουργός ουρολόγος - ανδρολόγος Ιωάννης Παπαϊωάννου σου αναλύει διεξοδικά τι είναι η στυτική δυσλειτουργία και ποιές είναι οι κύριες αιτίες εμφάνισής της. Παράλληλα, αποκαλύπτει τι ακριβώς ισχύει με τη νέα μέθοδο θεραπείας της.
Η στυτική δυσλειτουργία ανέκαθεν ήταν ένα σημαντικό πρόβλημα στη σεξουαλική ζωή του άνδρα. Η πρώτη του σεξουαλική αποτυχία τον ακολουθεί και θεωρεί δεδομένη την ανεπάρκειά του σε κάθε επόμενη προσπάθεια. Η αδυναμία του να επιτύχει την σκληρότητα εκείνη του μορίου του που θα του επιτρέψει να έχει επιτυχημένη σεξουαλική συνεύρεση με τη σύντροφό του ισοδυναμεί με θανατική καταδίκη της σεξουαλικής του ζωής. Ή τουλάχιστον έτσι το έβλεπε μέχρι τώρα ο κάθε ασθενής.
Αν και στις ηλικίες κάτω των 40 ετών δεν απαντάται πολύ συχνά, εντούτοις στους άνδρες ηλικίας από 40 έως 70 ετών η συχνότητα εμφάνισής της φτάνει ή και ξεπερνάει το 50%. Η αιτιολογία της ποικίλει. Μπορεί να οφείλεται σε αγγειακούς παράγοντες, ορμονικές παθήσεις, διαταραχές του νευρικού συστήματος, να είναι ψυχογενής ή, τέλος, να προκαλείται από φάρμακα ή ουσίες.
Συχνότερα απαντώμενη μορφή στυτικής δυσλειτουργίας στους άνδρες άνω των πενήντα ετών είναι η αγγειογενής, δηλαδή, αυτή που προκαλείται από κάποια διαταραχή στην αγγείωση του πέους. Η διαταραχή αυτή μπορεί να επηρεάζει την ταχύτητα με την οποία παρέχεται το αίμα στο στυτικό μηχανισμό των σηραγγωδών σωμάτων (αρτηριογενής, λόγω χαμηλής παροχής αίματος) ή να προκαλείται από βλάβη στο βαλβιδικό μηχανισμό της παγίδευσης του αίματος εντός των σηραγγωδών σωμάτων (φλεβική διαφυγή). Η φλεβική διαφυγή αποτελεί και τη συχνότερη μορφή αγγειογενούς στυτικής δυσλειτουργίας.
Η μέχρι τώρα αντιμετώπιση των ανδρών που εμφανίζουν στυτική δυσλειτουργία συνίσταται στην χορήγηση φαρμάκων για την επίτευξη στύσης και στην τροποποίηση επιβλαβών παραγόντων του τρόπου ζωής τους. Η από του στόματος χορήγηση αναστολέων της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (σιλδεναφίλη, βαρδεναφίλη, ταδαλαφίλη και αβαναφίλη) και η ενδοπεϊκή έγχυση αγειοδιασταλτικών ουσιών (αλπροσταδίλη, παπαβερίνη και φαιντολαμίνη) αποτελούν αξιόπιστες, αποτελεσματικές και ασφαλείς λύσεις για να επιτύχει ο άρρωστος την επιθυμητή στύση.
Και οι δύο μορφές θεραπείας εφαρμόζονται χρόνια τώρα και έχουν αποδείξει την αξιοπιστία τους. Εφαρμόζονται λίγη ώρα πριν τη σεξουαλική επαφή και με το κατάλληλο ερέθισμα προσδίδουν στον ασθενή τη δυνατότητα να έχει στύση ώστε να ικανοποιήσει τη σύντροφό του. Υπάρχουν βέβαια περιορισμοί στη χρήση τους, οι οποίοι θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν πριν τη χορήγησή τους στο κάθε ασθενή.
Παρ’ όλη την αποτελεσματικότητά τους έχουν δύο βασικά μειονεκτήματα. Πρώτον, δε μεταβάλλουν τη φυσική πορεία της πάθησης, δηλαδή, δεν θεραπεύουν, ούτε επηρεάζουν την εξέλιξη της νόσου. Η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής για τη στυτική δυσλειτουργία απλά του δίνει τη δυνατότητα να επιτύχει στύση για όσο διάστημα υπάρχει η φαρμακευτική ουσία στο σώμα του. Τις υπόλοιπες ώρες η νόσος εξελίσσεται, έως ότου το φάρμακο να αδυνατεί πλέον να δράσει. Δεύτερον, καταργούν τον αυθορμητισμό στη σεξουαλική επαφή. Η ανάγκη για χρήση φαρμάκου πριν τη σεξουαλική πράξη τη μετατρέπει σε προγραμματισμένο γεγονός, με αποτέλεσμα να χάνεται η μαγεία του ερωτισμού στο ζευγάρι και η συνεύρεση να μετατρέπεται σε καταναγκαστικό συμβάν.
Γεννάται λοιπόν η ανάγκη για μια νέα αποτελεσματική θεραπεία που θα επιτυγχάνει την επανάκτηση από τον ασθενή της αυτόματης, αυθόρμητης στύσης του, όχι προσωρινά, αλλά σε βάθος χρόνου. Την ανάγκη αυτή ήρθε να καλύψει η εφαρμογή χαμηλής έντασης κρουστικών κυμάτων στο πέος. Τα κρουστικά κύματα είναι ηχητικά κύματα μεταβαλλόμενης εστίασης και έντασης που μεταφέρουν ενέργεια σε ένα μέσο-στόχο.
Τα υψηλής έντασης κρουστικά κύματα χρησιμοποιούνται σήμερα για την καταστροφή λίθων στην εξωσωματική λιθοτριψία, τα μέσης έντασης στην ορθοπαιδική λόγω των αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων που έχουν, ενώ τα χαμηλής έντασης αγγειογενετικά κρουστικά κύματα εφαρμόζονται μέχρι τώρα στην θεραπεία χρόνιων τραυμάτων, στην περιφερική νευροπάθεια και στον ίσχαιμο καρδιακό ιστό.
Όταν τα χαμηλής έντασης κρουστικά κύματα διαπερνούν τον ιστό- στόχο προκαλούν τον μικροτραυματισμό αυτού μέσω των διατμητικών δυνάμεων που ασκούν. Ενεργοποιείται με τον τρόπο αυτό μια καταιγίδα γεγονότων που περιλαμβάνει την παραγωγή αγγειογεννετικών παραγόντων, την προσέλκυση βλαστικών κυττάρων, τη νεοαγγείωση της περιοχής και τη βελτίωση της αιματικής ροής προς αυτήν.
Τα βλαστοκύτταρα που καταφθάνουν στον στυτικό ιστό των σηραγγωδών σωμάτων αναλαμβάνουν δράση ενσωματώνοντας το κυτταρικό τους δυναμικό σε αυτό των κυττάρων του πέους βελτιώνοντας και επιδιορθώνοντας κυτταρικές βλάβες. Συνεπώς, η εφαρμογή χαμηλής έντασης κρουστικών κυμάτων στο πέος μπορεί να βελτιώσει την αιματική ροή σε αυτό μέσω της αγγειογένεσης και της βελτίωσης της λειτουργίας του ενδοθηλίου που προκαλεί.
Η πρώτη εφαρμογή της μεθόδου έγινε από τον Vardi και τους συνεργάτες του το 2010 σε ασθενείς με στυτική δυσλειτουργία που ανταποκρίνονταν στη χρήση αναστολέων της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5. Ένα μήνα μετά τη θεραπεία το 75% των ασθενών είχαν ανακτήσει την αυθόρμητη στύση τους, ενώ 6 μήνες μετά το 50% δε χρειαζόταν φάρμακα για να έχει σεξουαλική επαφή.
Στη συνέχεια μελέτησαν την εφαρμογή της σε ασθενείς με σοβαρή στυτική δυσλειτουργία που δεν ανταποκρίνονταν καλά στην από του στόματος θεραπεία και είχαν πολλαπλούς αγγειοσκληρυντικούς παράγοντες (καρδιαγγειακή νόσο, σακχαρώδη διαβήτη). Μετά το τέλος της θεραπείας 3 στους 4 ασθενείς μπορούσαν να έρθουν σε σεξουαλική επαφή με τη χρήση φαρμάκου. Το 2012 η ίδια ομάδα επιβεβαίωσε τις θεραπευτικές ιδιότητες των κρουστικών κυμάτων χαμηλής έντασης διεξάγοντας τυχαιοποιημένη διπλή τυφλή μελέτη με ομάδα ελέγχου όπου τα αποτελέσματα των δύο προηγούμενων μελετών επιβεβαιώθηκαν και ισχυροποιήθηκαν.
Το θεραπευτικό αποτέλεσμα των κρουστικών κυμάτων φαίνεται ότι διατηρείται και σε βάθος χρόνου καθώς πρόσφατα ανακοινώθηκε πάλι από τον Vardi και τους συνεργάτες του ότι οι μισοί από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία έχουν αυθόρμητη στύση και μετά τη διετία. Βέβαια το ποσοστό αυτό είναι χαμηλότερο σε αυτούς που έχουν σοβαρή στυτική δυσλειτουργία και σακχαρώδη διαβήτη. Ακόμα και αυτοί που δεν είχαν ικανοποιητικό αποτέλεσμα μετά τη θεραπεία με τα κρουστικά κύματα μπορεί να βοηθηθούν μετά από την επανάληψή της σε ποσοστό 50%.
Φαίνεται δηλαδή πως κάποιοι ασθενείς χρειάζονται μεγαλύτερη έκθεση στο θεραπευτικό αποτέλεσμα των κρουστικών κυμάτων για να έχουν βελτίωση της ποιότητας της στύσης τους. Τα κρουστικά κύματα αποτελούν σήμερα τη μοναδική θεραπευτική επιλογή που έχουμε για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας. Δεν αποτελούν πανάκεια, δεν είναι θαυματουργά, δεν υπόσχονται ότι θα τους θεραπεύσουν όλους. Είναι όμως μια πολλά υποσχόμενη πρωτοποριακή θεραπεία που μεταβάλλει τη φυσική πορεία της νόσου, επιστρέφοντας στον άνδρα τον αυθορμητισμό στη στύση του. Φτάνει μόνο αυτό; Και βέβαια όχι. Με τη σωστή καθοδήγηση του ασθενή από τους ειδικούς το θεραπευτικό αποτέλεσμα μεγιστοποιείται και τα οφέλη της θεραπείας παραμένουν για το μέγιστο χρονικό διάστημα. Η σωστή επιλογή του ασθενή, εντός των ενδείξεων της θεραπείας και η συμβουλευτική του σε κάθε στάδιό της αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους για το καλύτερο δυνατό θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Ιωάννης Παπαϊωάννου, χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος, Δημητρίου Ανδρέα 3, Καλλιθέα - Πλατεία Κύπρου, 17676, ΑΤΤΙΚΗΣ, τηλ. 2110114845, e-mail: ioannpap@hotmail.com
