Ξηροφθαλμία

Το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας  είναι  μια κοινή πάθηση των ματιών που εμφανίζεται όταν τα δάκρυά μας δεν προσφέρουν επαρκή λίπανση στα μάτια μας. Αυτό μπορεί να συμβαίνει για διάφορους λόγους. Για παράδειγμα, η ξηροφθαλμία μπορεί να εμφανιστεί είτε γιατί δεν παράγονται αρκετά δάκρυα είτε γιατί τα δάκρυα που παράγονται είναι κακής ποιότητας.

Η μη επαρκής λίπανση των ματιών από τα δάκρυα οδηγεί σε φλεγμονή και βλάβη της επιφάνειας του ματιού. Η χρόνια έλλειψη της ενυδάτωσης και λίπανσης του οφθαλμού οδηγεί στο σύνδρομο της ξηροφθαλμίας.

Τα κυριότερα συμπτώματα

Μάτια ξηρά και κουρασμένα, κοκκινισμένα ή ευαίσθητα στο φως, θολή όραση που βελτιώνεται με το βλεφαρισμό, αίσθηση ξένου σώματος, φαγούρα ή αίσθημα καύσου, έντονος ερεθισμός των ματιών από τον καπνό ή τον άνεμο, μεγάλη ποσότητα δακρύων που προέρχεται από τον ερεθισμό της ξηροφθαλμίας.

 Ποιους προσβάλει

Υπάρχουν διάφορες αιτίες για την εμφάνιση της ξηροφθαλμίας, αλλά οι κυριότερες είναι οι εξής:

Γήρανση. Καθώς μεγαλώνουμε, το σώμα μας παράγει λιγότερες λιπαρές ουσίες. Η μείωση της λιπαρότητας προσβάλλει και τη δακρυϊκή στοιβάδα με αποτέλεσμα τα δάκρυα να εξατμίζονται γρήγορα.

Ορμονικές αλλαγές. Οι γυναίκες συχνά παρουσιάζουν πρόβλημα ξηροφθαλμίας κατά την εμμηνόπαυση λόγω ορμονικών αλλαγών.

Βλεφαρίτιδα και αλλεργίες των ματιών

Ασθένειες όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η σκληροδερμία ή το σύνδρομο Sjorgen, που επηρεάζουν τη φυσιολογική παραγωγή δακρύων.

Ορισμένα φάρμακα όπως τα αντισταμινικά, τα διουρητικά, τα αντισυλληπτικά χάπια, τα οιστρογόνα, κ.α.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η χαμηλή υγρασία και ο ξηρός αέρας.

Χρόνια χρήση φακών επαφής. Αν και δύσκολο να προσδιοριστεί η ακριβής έκταση των προβλημάτων που μπορεί να επιφέρει η χρήση των φακών επαφής στα μάτια, η ξηροφθαλμία είναι ένας πρωταρχικός λόγος για τον οποίο κάποιος διακόπτει τη χρήση των φακών επαφής.

Πολύωρη χρήση υπολογιστών. Όταν δουλεύουμε στον υπολογιστή ανοιγοκλείνουμε τα βλέφαρά μας λιγότερες φορές, γεγονός που οδηγεί σε γρηγορότερη εξάτμιση των δακρύων με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης συμπτωμάτων ξηροφθαλμίας.

Η διάγνωση της ξηροφθαλμίας

• Δοκιμασία Schirmer

Η  εφαρμογή, στο κάτω βλέφαρο, ειδικών χάρτινων ταινιών (Schirmer test) μετρούν την ποσότητα των δκαρύων.

• Δοκιμασία φλουοροσεϊνης & μπλε φίλτρου

Η χρώση του επιπεφυκότα με ειδικές χρωστικές αποσκοπούν στον έλεγχο της δακρυϊκής στοιβάδας του κερατοειδή και του επιπεφυκότα εκτιμώντας έτσι το χρόνο ενυδάτωσης και εξάτμισης του δακρυϊκού φιλμ.

• Εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία

Τα βλέφαρα και οι μεϊβομιανοί αδένες ελέγχονται για εναποθέσεις σμήγματος ή ερεθισμένου βλεφαρικού χείλους και ανιχνεύεται η πιθανότητα παρουσίας παράσιτων (demodex) στη βάση των βλεφαρίδων.

• Ανάλυση της οφθαλμικής επιφάνειας με IDRA

Το ΙDRA αποτελεί διεθνώς το πλέον ολοκληρωμένο σύστημα για υψηλής ποιότητας ανάλυση της οφθαλμικής επιφάνειας και διάγνωση της δυσλειτουργίας των μεϊβομιανών αδένων. Με την εξέταση μιας σειράς παραμέτρων που αξιολογούν την ποιότητα και ποσότητα των δακρύων, τη μορφολογία των βλεφάρων και των μεϊβομιανών αδένων, τη σύσταση του λιπιδικού στρώματος, τη συχνότητα βλεφαρισμών κ.α. εντοπίζεται η υποκείμενη αιτιολογία της ξηροφθαλμίας και προτείνονται τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπισή της.

Πως αντιμετωπίζεται η ξηροφθαλμία

Τεχνητά δάκρυα. Τα τεχνητά δάκρυα είναι η συνήθης θεραπευτική προσέγγιση. Αυτά που δεν περιέχουν συντηρητικά συνιστώνται συχνότερα γιατί δεν προκαλούν επιπλέον ερεθισμούς.

Πώματα κολλαγόνου ή σιλικόνης. Η τοποθέτηση ειδικών πωμάτων –plags- στους δακρυϊκούς πόρους συγκρατούν τα δάκρυα στην επιφάνεια των ματιών.

Ζεστές κομπρέσες και καθαρισμός των βλεφαρίδων. Βελτιώνουν τη λειτουργία των μεϊβομιανών αδένων.

Blephasteam. Με τη θεραπεία blephasteam προσφέρεται ελεγχόμενη υγρασία και θερμότητα στα βλέφαρα που βοηθά στην απεμπλοκή των μεϊβομιανών αδένων και τη βελτίωση της ποιότητας των δακρύων με αποτέλεσμα την ανακούφιση από τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας.

Απλές καθημερινές συνήθειες όπως κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού, διατροφή πλούσια σε βιταμίνες και Ω-3 λιπαρά, αποφυγή τριψίματος των ματιών, χρήση υγραντήρα στο σπίτι, συνειδητή προσπάθεια συχνότερου βλεφαρισμού όταν διαβάζουμε, βλέπουμε τηλεόραση ή υπολογιστή.