Προδιαβήτης - Το πρόβλημα και η λύση του

Όταν ο γιατρός ανακοινώνει στον ασθενή ότι έχει προδιαβήτη οι αντιδράσεις είναι συνήθως oι εξής: o ασθενής θεωρεί ότι δε χρειάζεται να κάνει κάτι ακόμα γιατί είναι πολύ νωρίς ή θεωρεί ότι σίγουρα θα εμφανίσει διαβήτη τύπου 2. Για να δούμε λοιπόν τί από αυτά ισχύει.

1.    Τί είναι προδιαβήτης

Σύμφωνα με τον ορισμό της Αμερικάνικης Διαβητολογικής Εταιρείας (ADA) είναι η κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα είναι υψηλότερα από το κανονικό αλλά όχι αρκετά υψηλά ώστε η διάγνωση να είναι διαβήτης.

2.    Πώς μπαίνει η διάγνωση του προδιαβήτη

Ασθενείς που έχουν προδιαβήτη ή αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου είναι όσοι έχουν Διαταραχή Γλυκόζης Νηστείας (IFG)δηλαδή το σάκχαρό τους μετρημένο το πρωί στο εργαστήριο και όχι με μετρητή σακχάρου μετά από 8ωρη τουλάχιστον βραδινή νηστεία είναι
100-125 mg/dlκαθώς και όσοι έχουν Διαταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη(IGT) οπότε το σάκχαρό τους μετρημένο στο εργαστήριο, 2 ώρες μετά τη λήψη διαλύματος 75 γρ γλυκόζης ( καμπύλη σακχάρου) είναι 140-199 mg/dl.
Η χρήση της ΓλυκοζυλιωμένηςΑιμοσφαιρίνης(Hba1c)για τη διάγνωση του διαβήτη δεν έχει κατωχυρωθεί διεθνώς. Η Αμερικάνικη Διαβητολογική Εταιρεία προτείνει η διάγνωση του διαβήτη να τίθεται με τιμές μεγαλύτερες ή ίσες του 6,5% με την προυπόθεση η μέθοδος μέτρησης να είναι προτυποποιημένη σύμφωνα με τα διεθνώς αποδεκτά κριτήρια. Τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης 5,7%-6,4% θεωρούνται ισοδύναμες με προδιαβήτη. Ωστόσο τόσο ο WHOκαι οι Ευρωπαική και Ελληνική διαβητολογικές εταιρείες δε συνιστούν προς το παρόν τη χρήση της Hba1cγια τη διάγνωση του προδιαβήτη.

3.    Έχω προδιαβήτη. Θα εμφανίσω οπωσδήποτε διαβήτη;

Δεν είναι βέβαιο αυτό. Οι ασθενείς με IFGή IGT κινδυνεύουν σε ποσοστό 25-30% να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2 στα επόμενα 3-5 χρόνια. Όσοι έχουν και τις δύο διαταραχές ο κίνδυνος είναι περίπου 50% για την επόμενη 5 ετία. Ο κίνδυνος είναι σαφώς μεγαλύτερος αν συνυπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες (παχυσαρκία, οικογενειακό ιστορικό με διαβήτη τύπου 2 κλπ).

4.    Έχω προδιαβήτη. Υπάρχει φάρμακο;

Aλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση διαβήτη πολύ αποτελεσματικότερα από τη λήψη φαρμάκου. Στη μελέτη Diabetes Prevention Programm φάνηκε ότι ασθενείς με προδιαβήτη που έχασαν όχι μεγάλο ποσοστό λίπους με διατροφή και σωματική δραστηριότητα μείωσαν κατά 58% την πιθανότητα να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2 συγκριτικά με τη μείωση κατά 31% του κινδύνου σε ασθενείς που πήραν μόνο μετφορμίνη.
Στηριζόμενες σε αυτά τα δεδομένα κάποιες επιστημονικές εταιρείες προτείνουν τη χορήγηση μετφορμίνης σε ασθενείς κάτω των 60 ετών με παχυσαρκία (BMI>35kg/m3) ή σε γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης, κυρίως όταν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου. Ωστόσο ΔΕΝ υπάρχει επίσημη ένδειξη του φαρμάκου για τον προδιαβήτη.

5.    Τελικά, υπάρχει τρόπος να απομακρύνω τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη;

Βεβαίως και υπάρχει. Είναι η αλλαγή κάποιων συνηθειών που πρέπει να γίνονται με μικρά αλλά σταθερά βήματα. Οι νέες συνήθειες που θα αντικαταστήσουν τις παλιές θα πρέπει να ικανοποιούν το άτομο που τις υιοθετεί. Το κίνητρό του θα πρέπει να είναι η βελτίωση της υγείας του αλλά και της εμφάνισης, της διάθεσης και της γενικότερης ευεξίας του.
Πιο συγκεκριμένα:

Σωστή διατροφή και απώλεια βάρους:
‘Εχει φανεί από μελέτες ότι η απώλεια και διατήρηση του 5% με 10% του βάρους είναι αρκετή για να επαναφέρει τα επίπεδα του σακχάρου στο φυσιολογικό ή τουλάχιστον να καθυστερήσει την εμφάνιση διαβήτη. H σωστή διατροφή είναι σημαντική. Εξίσου σημαντική όμως είναι η διατροφική εκπαίδευση η οποία θα βοηθήσει στη διατήρηση της απώλειας των κιλών.

Μεγάλη είναι επίσης η αλλαγή συμπεριφοράς η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσω του healthcoaching. Tohealthcoachingεφαρμόζεται ευρέως σε χρόνια νοσήματα όπως η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης και έχει θετική επίδραση τόσο στην αλλαγή συμπεριφοράς όσο και στα αποτελέσματα της προσπάθειας. Όσο σωστές και να είναι οι οδηγίες διατροφής, αν ο ασθενής δε μπορέσει να τις τηρήσει το αποτέλεσμα δε θα είναι ικανοποιητικό.

Κάντε την άσκηση συνήθεια.
30 λεπτά αερόβιας άσκησης 5 μέρες την εβδομάδα βοηθούν το μεταβολισμό και τη διάθεση.
Επιπλέον δύο φορές την εβδομάδα ασκήσεις μυικής ενδυνάμωσης επιδρούν θετικά στη μείωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, βοηθούν την καλύτερη απάντηση του σώματος στην ινσουλίνη (που ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα και βοηθάει στην κατανάλωση θερμίδων, ακόμα και μεταξύ των προπονήσεων. Βρείτε κάτι να σας αρέσει, μην αντιμετωπίζετε την άσκηση σαν τιμωρία αλλά σαν ευκαιρία να νιώθετε και να φαίνεστε καλύτερα.

Διακόψτε το κάπνισμα αν καπνίζετε.
Το κάπνισμα αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη, όπως έχει φανεί σε μεγάλες μελέτες (NursesHealthStudy, CancerPreventionStudy, PhysicianHealthStudy.
To μακροχρόνιο κάπνισμα μέσω αφενός του οξειδωτικού stressκαι της χρόνιας φλεγμονής που προκαλεί στο ενδοθήλιο, αφετέρου μέσω της διαταραχής στην ευαισθησία στην ινσουλίνη οδηγεί στη μειωμένη παροχή αίματος στους μυς με συνέπεια την εμφάνιση Διαταραγμένης Ανοχής στη Γλυκόζη και διαβήτη τύπου 2.

Οι αλλαγές δε χρειάζεται να γίνουν όλες μαζί και γρήγορα. Βήμα βήμα χτίζονται νέες συνήθειες και συμπεριφορές που βοηθούν όχι μόνο στην αποτροπή του διαβήτη αλλά και την υγεία γενικότερα. Άλλωστε, σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιού Οργανισμού Υγείας:
‘’Yγεία δεν είναι η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας αλλά η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας”.